9 czerwca 2017 roku odbył się pierwszy Rajd Szaroty bliżej Tatr. Do uczestnictwa zaproszone zostały szkoły z powiatów nowotarskiego i tatrzańskiego, bowiem na tym terenie działał oddział Szaroty.
Na rajd stawili się uczniowie ze szkół: Podstawowej w Morawczynie, Gimnazjów z Bukowiny Tatrzańskiej, nr 2 z Cichego, Dzianisza Górnego, Gliczarowa Górnego, nr 1 w Krempachach, Nowego Bystrego, Poronina, Starego Bystrego, nr 2 z Zakopanego, im. Balzera w Zakopanem, Załucznego, Zębu i ze szkół średnich - Prywatne Liceum Nowy Targ, LO im. Balzera Zakopane, Zespół Szkół Hotelarskich w Zakopanem. W sumie wraz z opiekunami przybyło 353 uczniów i 37 zaproszonych gości pośród, których byli także członkowie rodzin „Szarotowców” oraz byli żołnierze komandosi. Po drodze dołączyły kolejne osoby i na zakończenie maszerowano w ponad 400 osobowym składzie. Najmłodszym uczestnikiem rajdu był czteromiesięczny Franek, a najstarszym Józef Pitoń mający osiemdziesiąt pięć lat, który przeszedł całą ponad dwunastokilometrową trasę.
Start odbył się przed budynkiem „Palace” Katowni Podhala w Zakopanem, gdzie zebranych powitał zastępca wójta gminy Poronin Andrzej Buńda, a następnie wraz z przedstawicielami rodzin złożył wiązankę i znicz pod tablicą Muzeum „Palace”. Następnie Roksana Szczypta-Szczęch z krakowskiego IPN-u przedstawiła zarys historyczny II Wojny Światowej i jej przebieg na Podhalu. Z Muzeum „Palace” głos zabrała Ewa Czamańska, która zaprezentowała krótką historię siedziby zakopiańskiego gestapo i represji na podhalańskiej ludności. Życiorys Wojciecha Duszy „Szaroty” oraz jego ludzi, którzy byli więzieni w „Palace” przedstawił Zbigniew Sikora, autor książki o Wojciechu Duszy „Szarocie” „Krwawy Ślad Nieznani Bohaterowie Podhala”.Następnie wszyscy udali się na cmentarz przy ul. Nowotarskiej. Znajduje się tam pomnik i zbiorowa mogiła pomordowanych przez zakopiańskie Gestapo. Następnym punktem była Gubałówka gdzie pod pomnikiem „Polonia Restituta” Józef Pitoń, znany regionalista i taternik, opowiedział o wojennych i dzisiejszych czasach. Kolejnym punktem rajdu było Nowe Bystre – Słodyczki i pomnik rozstrzelanych nowobystrzan. Dalej przemaszerowano do Nowego Bystrego na Maciuźnię pod kolejny pomnik rozstrzelanych, gdzie był dłuższy postój, podczas którego Zbigniew Sikora przedstawił historię pacyfikacji podhalańskich miejscowości związanych z Szarotą. Zaproszony gość Andrzej Kisiel weteran wojskowej jednostki GROM w swojej opowieści porównał walki polskich partyzantów podczas II Wojny Światowej do czasów współczesnych i rangi polskich żołnierzy w świecie. Następnie w ciszy wysłuchano wszystkich dziewięćdziesięciu sześciu nazwisk osób zabitych za działalność i współpracę z oddziałem „Szaroty”. Ksiądz Krzysztof Matuszyk proboszcz Parafii Nowe Bystre wspólnie z uczestnikami rajdu odmówił modlitwę za wymienione ofiary niemieckich represji a następie wygłosił patriotyczne kazanie. Ostatnim punktem rajdu była remiza OSP w Nowem Bystrem gdzie znajduje się tablica upamiętniająca Alojzego Polaka, żołnierza z oddziału „Szaroty”, który po torturach w „Palace” został rozstrzelany 1 listopada 1943 roku na cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem. Tutaj podobnie jak na wszystkich punktach w imieniu uczestników rajdu rodziny złożyły wiązanki i znicze. Na zakończenie Andrzej Buńda odczytał list od wójta gminy Poronin Bronisława Stocha, po czym wszyscy otrzymali książki ufundowane przez Instytut pamięci Narodowej w Krakowie. Zmęczeni długą trasą uczestnicy posilili się wojskową grochówką.
- Dziękujemy uczestnikom za udział w rajdzie i wspólne poznawanie historii II Wojny Światowej na Podhalu. III Rajd „Szaroty” zorganizowaliśmy wspólnie z gminą Poronin, Zespołem Szkół w Nowem Bystrem oraz OSP Nowe Bystre, którym bardzo dziękuję za zaangażowanie. Honorowy patronat nad rajdem objęli: IPN, TOPR, TPN. Dziękujemy wszystkim służbom zabezpieczającym rajd: Policji, TOPR-owi i druhom OSP Nowe Bystre. Składamy serdeczne podziękowania za bezinteresowną pomoc, życzliwość i wsparcie III Rajdu sponsorom: PKL - grupa Gubałówka, Stacja Narciarska Kotelnica Białczańska, Stacja Narciarska Harenda, Zakłady Przemysłu Cukierniczego SKAWA S.A., Restauracja Gubałówka, Marzanna i Ryszard Bubkowie – Zakopane, Małgorzata i Wojciech Wojasowie – WOJAS FOTO, Leszek Wawrzyniak - fotograf, Stanisława i Jan Styrczulowie – Sklep Spożywczy w Ratułowie, Monika i Łukasz Styrczulowie - Zakład Kamieniarski Ratułów, Renata i Franciszek Styrczulowie – Nowe Bystre, Zbigniew Staszel – Nowe Bystre, Czesława Szaflarska – Bustryk Jarosze, Stanisław Bobak– TATROPOL Ząb. Dziękujemy IPN z Krakowa, który ufundował cenne publikacje dla wszystkich uczestników rajdu. Słowa wdzięczności kieruję do muzykantów przygrywających przy pomniku na Maciuźni oraz do wszystkich osób, które pomogły w organizacji I Rajdu. Do zobaczenia na następnych partyzanckich szlakach oddziału Wojciecha Duszy „Szaroty” - mówi Zbigniew Sikora.
Źródło: I Rajd szlakami „Szaroty” odbył się pod patronatem medialnym gazety Góral Info.
Fot. Katarzyna Sternik, Andrzej Kubatek, Leszek Wawrzyniak, Łukasz Nodzyński
